1642 Yılı Çarşamba Köyleri

1642 YILI  ARIM (ÇARŞAMBA) KÖYLERİ

              Bugünkü Çarşamba, Ayvacık , Salıpazarı, Asarcık ve Tekkeköy ilçelerini kapsayan alan  15.ve 16.yy’da Osmanlı Devleti’nin Canik sancağına bağlı Arım kazasını oluşturuyordu.  17.yy’da ise Arım kazası(Çarşamba’nın doğu yakası ile bir kısım Salıpazarı köyleri), Ayvacık (Çarşamba’nın Beyyenice ‘den itibaren güneybatı köyleri), Ökse( Çarşamba’nın Sarıcalı’dan başlayan kuzey batı köyleri ile Tekkeköy’ün bir kısım köyleri) kazalarının bağlı olduğu merkez kazası idi ve bu durum Cumhuriyet dönemine kadar devam etmiştir. Çarşamba Arım kazasına bağlı bir kasabadır. 19.yy’da Hazinedarzade Süleyman Paşa zamanında yönetim merkezi Çarşamba’ya taşınınca kazanın adı Çarşamba olarak anılmaya başlamıştır.

             Biz bu yazımızda bugünkü Çarşamba’nın doğu yakasındaki köyleri ile bir kısım Salıpazarı köylerini içine alan Arım kazasının müderris, kadı, imam, müezzin, yeniçeri, sipahi vb haneleri barındıran  köylerimizdeki sosyal yapıyı ortaya koymaya çalışacağız.

Şeyhhabil : 1 yeniçeri, 2 müezzin,

1 köprücü, 1 hatib

Depecik :  1 kadı

Taflu : 1 kadı, 6 yeniçeri ve tımar sahibi,

1 hatib

Kuşdoğan : Canik sancak müftüsü,

1 müderris, 3 köprücü, 1 yeniçeri, 1 tımar

Canlu-yı kebir: 2 müderris, 3 danişmend, 4 tımar, 3 köprücü

Hacıbeylü :1 hatib, 1 müezzin,

1 tımar

Bafracalu : 1 eski  Karayaka kadısı, 

1 tımar, 1 imam

Namazlı : 1 tımar, 1 yeniçeri,

1 müezzin

Akkuzulu : 1 Müderris, 1 hatib,

1 müezzin, 3 cebei

Kadullu :1 danişmend, 1 tekneci,

1 tımar, 1 zaim

Hasabağce : Ökse kadısı, 1 tımar,

4 seyyid

Göcelü : 2 köprücü

Uluköy : 2 silahtar,  1 sipahi

Karaağaç : 1 kadı

Göbelye : 1 yeniçeri

Mahmutlu : 1 kadı, 1 yeniçeri,

Nalbantlu : 2 imam

Çerçilü : 1 kassam

Canlu-yı sagir:  1 imam

Sarmısak : 1 tımar

Acıklu : 1 müderris, 1 kadı, 3 imam,

1 mülazım

Kaydan : 1 yeniçeri, 1 sipahi

Sığırtmaç : 1 kadı, 1 imam

Himmetlü : 1 kadı , 1 imam

Alibeylü : 1 kadı, 1 hatib, 2 tımar

Ustacalu : 1 yeniçeri

Fernek: 1 hatib, 1 imam

Cilme:  6 tımar, 1 yayabaşı,

1 danişmend, 1 cebei

Çaycuğaz : 2 silahdar, 1 sipahi

Seyfelü-yi süfla : 1 cebei, 1 amire,

2 sipahi, 1 müezzin

Ordu : 2 cebei ,1 şerif, 1 yeniçeri

Musacalu :  1 cebei, 1 sipahi,

1 marazbaşı

Kumarlu : 1 hatib, 2 tımar

Hacımesudlu : 1 mehter-i hassa,

1 kapucu

Seyfeli-yü ulya : Şakid-i saray-ı hassa

Alanbişmesi : 1 yeniçeri,

1 acemioğlan

Bahadurlu : 1 tımar, 1 sipahizade

Filenbil  : 1 imam

Zivgar : 1 hatib, 3 cebei

Kuşculu Hacı Bayram: Eski Manyas kadısı

Donurlu : 1 yeniçeri

Manalu : eski Van kadısı, 1 hatib,

1 imam, 1 yeniçeri, 1 sipahi, 1 tımar

        Yukarıda görüldüğü gibi,  12’ si  kadı  (hakim), 1’ i Canik sancağı müftüsü, 6’sı müderris  ( Medrese hocası –Proföser),  8’i hatib, 12’si imam, 6’sı müezzin olmak üzere Arım kazasında toplam: 170 askeri nefer, 42 köprücü nefer, 1288 reaya nefer, 807 mücerred (bekar)  nefer  olmak üzere 2343 nefer mevcuttur.

        Arım namı diğer Çarşamba o günden Osmanlının son zamanına kadar medrese eğitiminin en yaygın olduğu yerlerdendir.

Not: Bu yazının hazırlanmasında Prof. Dr. Mehmet Öz'ün "1642 Yılı Canik Sancağı" adlı eserinden faydalanılmıştır.