Değirmenbaşı-(Paşa Değirmeni) Tarihi

-
Tayyar Mahmut Paşa tarafından 1800'lü yılların başında Abdal Irmağından Yeşilırmak'a bir
kanal açtırılmış ve bu kanalın Yeşilırmak'ın eski yatağına düştüğü yere yedi gözlü su değirmeni
inşa ettirilmiştir.
Bu nedenle “Paşa Değirmeni”olarak bilinir. Geliri Rahtıvan (Rıdvan Paşa) Caminin
giderlerine vakfedilmiştir.
Tayyar Mahmut Paşa, Padişah 2.Mahmut tarafından asi ilan edilip; Sadaret Kaymakamlığından
uzaklaştırılıp; idam edilince mal varlığına el konulmuştur. Bu nedenle Paşa Değirmeninin
mülkiyeti devlete geçmiş ve işletmesi Trabzonlu Hayriye Tüccarlarından Mahmut Efendiye
verilmiştir. Mahmut Efendiden sonra bir sürede eşi tarafından işletilmiştir.
Daha sonraki yıllarda Batumlu göçmen Alişanzadelerden Haşim Alişan tarafından uzun
yıllar işletildiği için Haşim Efendinin Değirmeni olarakta anılmaya başlanmıştır.
Değirmenin su oluklarının olduğu yerdeki Kavlağan(Çınar) ağacının altında Arap Dede
denilen bir Allah dostunun mezarı bulunduğuna inanılır. Bu nedenle ziyaret yeridir .
Her yıl 6 Mayısta Hıdırellez şenlikleri için Çarşambalılar, Değirmenbaşı'na akın eder;
değirmene akan yedi su oluğundan atlar ve başlarından yukarı su atarak ilkbaharın gelişini kutlarlar.
Yedi gözlü Paşa Değirmeninin işlevi kalmadığından ve zamana yenik düştüğünden
yıkılmıştır. Ancak eskiyi yaşatmak için Belediyemiz tek gözlü  değirmeni okuma evi olarak kullanıma açmıştır.
Böylece  gelenek yaşatılmakta ve Değirmenbaşı ziyaret edilmektedir.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

1642 Yılı Çarşamba Köyleri

-
1642 YILI   ARIM ( ÇAR Ş AMBA ) KÖYLERİ               Bugünkü Çarşamba, Ayvacık , Salıpazarı, Asarcık ve Tekkeköy ilçelerini kapsayan alan   15.ve 16.yy’da Osmanlı Devleti’nin Canik sancağına bağlı Arım kazasını oluşturuyordu.   17.yy’da ise Arım kazası(Çarşamba’nın doğu yakası ile bir kısım Salıpazarı köyleri), Ayvacık (Çarşamba’nın Beyyenice ‘den itibaren güneybatı köyleri), Ökse( Çarşamba’nın Sarıcalı’dan başlayan kuzey batı köyleri ile Tekkeköy’ün bir kısım köyleri) kazalarının bağlı olduğu merkez kazası idi ve bu durum Cumhuriyet dönemine kadar devam etmiştir. Çarşamba Arım kazasına bağlı bir kasabadır. 19.yy’da Hazinedarzade Süleyman Paşa zamanında yönetim merkezi Çarşamba’ya taşınınca kazanın adı Çarşamba olarak anılmaya başlamıştır.              Biz bu yazımızda bugünkü Çarşamba’nın doğu yakasındaki köyleri ile bir kısım Salıpazarı k...
Devamı

Rahtvan (Rıdvan Paşa) Cami Tarihi

-
Resim
Cami ilk olarak1781' de Rahtvan Mehmet Bey vakfı tarafından yaptırılmştır. Daha sonra Hazinedâr zâde Süleyman Paşa (ölüm Hicri. 1233– Miladi. 1818) zamanında genişletilmiştir. O günden sonra Hicri1320 - Miladi 1902 yılında halk tarafından kâgire dönüştürülmüştür. 1939 – 1943 depremlerinde büyük hasar gören eser çeşitli tamirlerle bir süre daha ayakta kalmış ve bir müddet sonra yıktırılarak yerine, yapımına 1956 yılında başlanan şimdiki cami inşa edilmiştir. Başbakanlık Osmanlı Arşivindeki ; 3403 gömlek nolu 29/S/1259 hicri(Miladi 1843) tarihli evraktan caminin gerçek adının RAHTVAN MEHMET BEY CAMİ olduğu anlaşılmaktadır. Yine Osmanlı arşivindeki; 13275 gömlek nolu evraktan caminin RAHTVAN MEHMET BEY VAKFI tarafından yaptırıldığı anlaşılmaktadır . (Rahtvan Mehmet Bey/Paşa Osmanlı Sarayında Rahtvan Ağalığı, daha sonra Cidde Kale Muhafızlığı ve Amasya Sancak Yöneticiliği yapmıştır.1699 yılında kendi adına bir vakıf kurarak Amasya'da Taşhanı yapıp geliri...
Devamı